بێهجەت سەعیدی

1- من بێهجات سەعیدیم، لەدایکبووی ساڵی 1984
ئەستەمە مرۆڤ بەختەوەری بچووک یان شکستە و نائومێدییە بچووکەکان بخەیتە وشە. بەڵام حەتمییە بڵێین: من لە یەکێک لە شارەکانی سەردەشت لە کوردستان لەدایک بووم. دوای وەرگرتنی بڕوانامەی بیرکاری – هەرچەندە خوێندکارێکی نایاب بووم و حەزێکی زۆرم بۆ کتێب و خوێندنەوە هەبوو – وازم لە خوێندن هێنا. خۆشبەختانە یان بەداخەوە لە تەمەنی هەژدە ساڵیدا بووم بە دایک… بەڵام ئێستا ناچارم بە خۆشبەختی بڵێم، چونکە ئێستا هاوڕێ و هاوەڵم لەگەڵ کوڕە تاقانەکەم، هەروەها لەبەر ئەوەی قەڵەم توانای هەیە، هەندێکجار پێکەوە دەنووسین. دەبێت ئەوەت بیربخەمەوە کە خۆشەویستی هەمیشە بە ڕزگاربوون کۆتایی نایەت و لەکاتێکدا لە ئێستادا لەسەر خۆم دەنووسم، بەردەوام نەبوون لە خوێندن بووەتە پەشیمانییەکی گەورە کە ڕژاوەتە ناومەوە و لەگەڵ تێپەڕبوونی کاتدا بەردەوامە لە گەشەکردن.
2- ئەگەر ئاوڕێک لە دواوە بدەمەوە، ڕەنگە ئارەزووی نووسینم کەمێک ڕوونتر بێت. کاتێک کوڕەکەم لەدایک بوو، بڕیارماندا ناوێکی جوان، لە هەمان کاتدا کوردی هەڵبژێرین، بەڵام کاتێک چووینە نووسینگەی تۆمار، بێباکانە و بێ وەڵام پێشوازیمان لێکرا و ئەو ناوەی هەڵمانبژارد بە هۆکارێکی بێمانا قبوڵکراو نەبوو. بڵاوکراوەتەوە، و چاپی سێیەمی ئێستا لە بازاڕدا بەردەستە. ئەمە بە جۆرێک سەرەتای ژیانی نووسینم بوو.
3- بەو پێیەی کاری هاوسەرەکەم کتێبفرۆشە، ماڵەکەمان پڕ بوو لە کتێب و دەکرا درێژەپێدەری کتێبخانەی باوکم بێت، بەو جیاوازییەی کە بەو پێیەی باوکم مەلا بووە، زۆربەی کتێبەکانی بە زمانی عەرەبی بوون؛ جگە لە چەند کتێبێکی کوردی کە لە منداڵیدا بەردەوام دەمخوێندەوە و پراکتیزەم دەکرد، وە خەونی منداڵیم هەمیشە ئەوە بوو کە بنووسم، و بنووسم تا ڕۆژێک کتێب بە زمانی دایکم یەکسان دەبێت بە کتێبە عەرەبییەکانی باوکم.
4- لەگەڵ گەورەبوونی کوڕەکەمدا هەستم بە ئارەزووی بەهێز دەکرد بۆ فێربوونی زمانی دایکی. ماوەیەک لەگەڵیدا کارم کرد بۆ فێربوونی زمانی دایکی و ئەم پرۆسەیەش بووە هۆی دروستبوونی پەروەردەی زمانی کوردی. ڕۆژێک مامۆستای کوڕەکەم داوای لێکردم کاتژمێرێک لە قوتابخانەکەی وانەی کوردی بڵێمەوە. یەکسەر و بە خۆشحاڵیەوە قبوڵم کرد، هەرچەندە سەرەتا تووشی شۆک بووم. ئەمەش وای لێکردم، بە هاوکاری هاوسەرەکەم و چەند هاوڕێیەکم، کتێبێکی خوێندنی سادە ئامادە بکەم. وە بەردەوام بووم لەو کارە تا ئەو کاتەی بووە هۆی گفتوگۆی وەک ئامادەکردنی کتێبی دەرسی نوێ بە هاوکاری چەند نووسەر و شاعیرێک لە بواری منداڵان و دەرئەنجامەکەی چاپکردنی سێ کتێبی خوێندنی زمانی کوردی بوو.
5. ساڵانێک لە خوێندنەوە و نووسین و فێربوون بووەتە هۆی بڵاوبوونەوەی چەند کتێبێک لە ژێر ئەم ناونیشانانەی خوارەوە:

1_ فەرهەنگی ناوی کوردی وڵات
2- لەک لەک و پورە ڕوبە
3_کاکە هۆمەر (هۆمەر ناوێکە)
4- مریشکی قووڵ (سیفاتێک نازانم واتای چییە هەمیشە کەسێک بیت کە زیاتر خانمی ماڵەوە باش بێت من نیم)
5 و 6 و 7 – وانەکانی خوێندنەوە و نووسینی کوردی 1 و 2 و 3 گونجاون بۆ پۆلەکانی یەکەم و چوارەم و پێنجەم و شەشەم
8- کادو نمام نووسەر: جاناکی سووریارەچی
9. کالی (ناوی کچەکەی) نووسەرانی هیندی: تی ئاڕ بهانوت، ڕینۆ بهانوت
10. مایمۆن لەجباز نووسەر: بۆب ویلیامز
11 تا 17. کۆمەڵە شیعرێک لە حەوت شیعر بە ناوی بیرۆکەی بچووک: ئاگنێس دی بزناک، سالم دی بزناک
11- خۆشەویستی چییە؟
12. ڕێکخستنی تەختەکەم
13. کێشەی پشت
14. گوڵی مردووم
15_ گەردش دار بیرون
16. نەخشەکەم گرت
17. بسکیتی خوشکی دایکم
18. چوار نووسەری ڕەفیق: کارل، ویلهێلم گریم
19. پینوکو
20. سەندرێلا
21- ئەلیس لە وڵاتی سەرسوڕهێنەر
22. بەرگەکە بگرە

بیست چیرۆکی منداڵان بە بیست ناونیشانەوە پێی دەوترێت چیرۆکی کێڵگە کە کارەکتەرەکانی هەمان کەسن بەڵام هەر چیرۆکێک سەرگەرمی هەیە وەک ئاگر لە کێڵگە، لەکارکەوتنی تراکتۆر، میوان ناخوێنێتەوە و…
چەند چیرۆکێکی نووسیوە کە چاپی کردووە